Son günlerdeyse sosyal medyada üzerinde “Kayısı nerenin” tartışması yaşanırken, Malatyalılar ise diğer illerin kayısı sahiplenmeye çalıştığını belirterek, sert tepki gösterdi. Malatya kayısını tatmadan kimsenin karar vermemesini öneren Malatyalılar, kentte bulunan kayısı işletmeleri, kayısı fabrikaları, kayısının isminin verildiği ürünler ve kayısı heykelleriyse kayısının Malatya ile ne derece özdeşleştiğinin ortada olduğunu kaydetti.
“Kayısı Malatya toprağını sevdiği için daha lezzetli ve dünyaya ihraç ediliyor”
Kayısının Malatya toprağını seven ve dünyaya ihraç edilen bir ürün olduğunu ifade eden Hakan Güler, “Farklı şehirlerimiz, farklı şeyleriyle ünlüdür. Iğdırlılar da şehrin girişine kayısı diyarı Iğdır’a hoşgeldiniz olsa da kayısı Malatya’nındır. Çünkü ezelden beri gelinen bir gelenek Malatya toprağını sevdiği için daha lezzetli daha dünyaya ihraç edilen bir ürün olduğu için Malatya’dan çıkıyor. Iğdır’ın coğrafi koşullara ile alakalı bölgeye göre biraz daha az yüksekliği sahip olduğu için kayısı yetişiyor ama tam kayısının şehridir diyemeyiz. Zaten lezzet bunu gösteriyor” dedi.
Kayısının Malatya’nın ürünü olduğunu belirten Mustafa Berktaş, “Malatya’nın kayısı diye bir cümlemiz var. Bu bize özgü bir şey şehrimizi simgeleyen bir şey. Kullandığımız birçok figür var, amblem var. Kayısı Malatya’nın diyebilirim” ifadelerini kullandı.
Malatya’da kayısı ürünlerinin satıldığı işletmenin sahibi Gülay Sarıhan, “Kayısı Malatya’nın Iğdırlılara şöyle söylemek istiyorum. Malatya’nın kayısısını tatmadan karar vermelerini önermem” şeklinde konuştu.
“Iğdır kayısısını Malatya kayısısı diye satıyorlar”
Malatya’da kayısı ürünleri satışı yapılan işletmenin sahibi Mehmet Türkoğlu, kayısının Malatya’nın mı yoksa Iğdır’ın mı olduğuna kayısı rekoltesinin cevap verebileceğini belirterek, “Kayısı Malatya’nın Türkiye hatta dünya genelinde yetişen kayısının rekoltesine baksınlar en çok nerden çıkıyor. Delilli ispatlı her şey buradan bellidir. Yıllardır Iğdır’da kayısı yokken Malatya’da kayısı çıkıyordu. Yemek bir kenara bizim gibi kayısıyı üretsinler bir de kurutsunlar ona göre söylesinler. Kurutamıyor yaş piyasaya sürüyor Malatya kayısısı diye. Iğdır kayısısı diye satıldığı görülmemiş ki. Önce bir kayısı kurutsunlar. Sonra ne kadar ihracat yapıyorlar. Iğdır’dan kaç ton yurt dışına kayısı çıkıyor” şeklinde konuştu.
Her yıl Malatya’da kayısı alışverişi yaptığını belirten Hüseyin Karaca, “Afyon’dan geliyoruz. Uzun yıllardır buradan alış veriş yapıyoruz. Tabi ki Malatya kayısısı Türkiye’de ve dünyada tartışılmaz” dedi.
Malatyalılar, TÜİK verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de 833 bin 398 ton yaş kayısı üretildiğini, yaş kayısı üretiminde ilk sırada 352 bin 50 ton ile Malatya’nın yer aldığını belirtti. Malatyalılar, aynı verilere Malatya’yı 170 bin 468 ton ile Mersin, 65 bin 477 ton ile Kahramanmaraş, 50 bin 786 ton ile Elazığ, 40 bin 207 ton ile Iğdır, 35 bin 941 ton ile Hatay, 16 bin 564 ton ile Antalya, 13 bin 413 ton ile Isparta, 8 bin 48 ton ile Kars, 7 bin 672 ton ile de Sivas izlediğini hatırlattı. Kayısı üretiminde zirvede yer alan Malatya, sahip olduğu yaklaşık 9 milyon dikili kayısı ağacıyla dünya kayısı başkenti olarak bilindiğini ifade eden Malatyalılar, Avrupa Birliği nezdinde de coğrafi işaret tescilli Malatya kayısısının, dünya kuru kayısı üretiminin yüzde 85’ini karşıladığını ve 115 ülkeye kuru kayısı ihraç edildiğini de vurguladı.
Öte yandan Malatya’da 2020-2021 kuru kayısı sezonunda 87 bin ton ihracat yapılırken 291 milyon Dolar gelir elde edildi.
Veysel Korkmaz – Hatice Yetmen