“`html

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü ve Tiyatroda Sevgi Soysal Dinamiği

Bugün 8 Mart, Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlanıyor. Kadınların şiddet ve cinayet gibi tehditlerle karşı karşıya olduğu, toplumsal rollere yapılan baskıların sürdüğü bir süreçteyiz. Aynı zamanda, kadınların çeşitli alandan dışlanması ve ev içindeki varlıklarının göz ardı edildiği bir dönemdesiz. 2025’in 8 Mart’ında meydanlar yine barikatlarla kapanacak ve kadınlar korunacak. Ancak kadınların cesaretle sesini duyurmaya devam etmesi gerektiğini unutmayalım. Bugünün anlamını vurgulayan harika bir etkinlikten bahsetmek istiyorum. Sevgi Soysal Yaşamakta Israr Ediyor adlı tiyatro oyunu, Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu (BGST) tarafından sahneleniyor. Bu eser, hem bir yazarın yaşamına hem de Türkiye’nin önemli bir dönemine ışık tutuyor. Cumhuriyet’nin 25. ve 50. yıllarına odaklanarak, askeri darbelerin toplum üzerindeki etkilerini yeniden gözler önüne seriyor.

Aktarmak istediklerim oldukça fazla; bunun bir fırsat mı yoksa dezavantaj mı olduğunu siz değerlendirirsiniz. Sevgi Soysal, sadece eserleriyle değil, yaşam hikayesiyle de dikkat çeken bir isim. Kadın kimliğini, özgürlük arayışını ve siyasi baskılarla mücadele eden bireylerin hikayesini ustaca işler. 1936 yılında dünyaya gelen Soysal, çok kültürlü bir ortamda büyüyerek zengin bir yaşam deneyimi edinmiştir.

BGST, Zabel adlı oyunu ile 1936’ya kadar gelen Türkiye’nin siyasal tarihi ve sosyal yaşamını ele alırken, Sevgi Soysal Yaşamakta Israr Ediyor oyunu aracılığıyla 1976’ya kadar uzanıyor. Oyunun adı, yazarın Tante Rosa kitabındaki bir hikayeden ilham alınarak verilmiştir. Belgesel ögeleri video sanatları ile harmanlayan bu oyun, BGST’nin Duygu Dalyanoğlu tarafından yazılan metni üzerinde duruluyor. Sahnedeki etkileyici performansı ile Dalyanoğlu, ayrıca oyunun kostüm tasarımına da katkıda bulunmuştur. Yönetmen Aysel Yıldırım, güçlü bir kolektif çalışmayla sahnelenen bu projede yer almaktadır. Oyunun tüm detaylarıyla ilgili daha fazla bilgiye devam edeceğim.

Oyunun sahne tasarımı Ali Dur, müzik ve ses tasarımı ise Beril Sarıaltun tarafından üstlenilen projede, etkileyici oyuncular Banu Açıkdeniz, Burcu İsra Kanbakoğlu, Duygu Dalyanoğlu, Nihal Albayrak ve Zeynep Okan yer alıyor. Oyunun akıcı koreografisini ise Banu Açıkdeniz gerçekleştirmiştir. Ayrıca, video sanat çalışması için Soysal’ın kızı Funda Soysal’ın arşivlerinden yararlanılarak görsel kolaj hazırlanmıştır. Oyun, 2024 yılında birçok ödül kazanarak feminist tiyatro geleneğini sürdürdüğünü göstermektedir.

Bir parantez açacak olursak, Sevgi Soysal maalesef 40 yaşında meme kanseri sebebiyle yaşamını yitirmiştir. Bu kısa hayatına dört roman, üç hikâye, iki anı kitabı ve oyun çevirileri sığdırırken, siyasi ve toplumsal mücadelelerin bir parçası olmuştur. Dönemin toplumsal kalıplarıyla yüzleşip edebiyatındaki ironik ve cesur üslubuyla tanınmaktadır. Soysal’ın eserlerinde kadınlar, yaşamlarını sorgulayan ve değiştirmek isteyen bireyler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sevgi, 40. yaş gününde Londra’da kanser tedavisi görürken, eserlerindeki kadın karakterlerin yanında olduğunu hissederek özel bir deneyim yaşamıştır. Oyunun kurgusu, geçmişle bugünü harmanlayarak izleyici ile duygusal bir bağ kuruyor. BGST’nin diğer projelerinde olduğu gibi, bu oyun da kadın kimliğinin mücadelelerini öne çıkartmaktadır. Oyunun sonunda, Dayanışma ve umudu simgelercesine sahneye yansıtılan duygu dolu anlar kaçınılmaz olarak kalplerde iz bırakmaktadır.

Bu oyun, Cumhuriyet’in ilk 50 yılında kadınların toplumsal rollerinin nasıl belirlendiğini ve bu gözlemlerin hala güncelliğini koruduğunu gösteriyor. Bugün 8 Mart’ta, kadınların eşit yaşam hakkı talebiyle seslerini duyurmaya devam etmeleri oldukça önemli. Unutulmamalıdır ki, kadınların dayanışması her zaman bir güç kaynağı olmuştur. Bu bağlamda, mücadele etmekten asla vazgeçmemeliyiz. İyi haftalar dilerim.

“`